ಅಶೆಂ ಪಳೆತಾನಾ ಹೆಂ ಏಕ್ ಸಾದೆಂ ಸವಾಲ್‌ಶೆಂ ದಿಸ್ತಾ. ‘ಹೊ ಸ್ಟೀವನ್ ಕ್ವಾಡ್ರಸ್ ಆಪ್ಣೆಂ ಇತ್ಲೆ ಬೂಕ್ ಬರಯ್ಲ್ಯಾತ್ ಮ್ಹಣೊನ್ ಸಾಂಗ್ತಾ ಆನಿ ಹಾಕಾ ಹ್ಯಾ ಮುಳಾವ್ಯಾ, ಥಳಾವ್ಯಾ ಸವಾಲಾಕ್ ಜಾಪ್ ಕಳಿತ್ ನಾ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಕಶೆಂ?’ ಮ್ಹಣುನ್ ತುಮಿ ಪಾಟಿಂ ಸವಾಲ್ ಕರುಂಕ್ ಆಸಾತ್. ಖರ್‍ಯಾನ್ ಸಾಂಗ್ಚೆಂ ಜಾಲ್ಯಾರ್, ಸವಾಲ್ ಸಂಪೆಂ ತರೀ ಜಾಪ್ ಕಠಿಣ್. ಜಾಪ್ ದಿತಾಂ ದಿತಾಂ ಪರಿಗತ್‌ಚ್ ಆನಿ ತಿತ್ಲಿ ಗೊಂದ್ವಳಿ ಜಾಂವ್ಕ್ ಆಸಾ. ಸಾಹಿತ್ಯಾಚ್ಯಾ ಮಾಳಾರ್ ಖಂಚೊಯ್ ವಿಷಯ್ ಕಾಂಯ್ ಅನ್‌ವಳ್ಕಿ ನ್ಹಂಯ್. ಪುಣ್ ವಿಷಯಾ ಪಾಟ್ಲೊ ಆಶಯ್ ಚಡ್‌ಶ್ಯಾ ಸಂದರ್‍ಬಾಂನಿ ಎಕಾ ವ್ಯಕ್ತಿ ಥಾವ್ನ್ ಅನ್ಯೆಕ್ಲ್ಯಾಕ್ ವಿಭಿನ್ನ್ ಆನಿ ವಿಂಗಡ್‌ಚ್ ಆಸ್ತಾ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾನ್ ಹ್ಯಾ ಸಂಪ್ಯಾ ಸವಾಲಾಕ್ ಶೀದಾ ಶೀದಾ ಜಾಪ್ ಮೆಳಾತ್ ಅಶೆಂ ಕಾಂಯ್ ನಾ.
ಸರ್‍ವಾಂಕ್ ಬರೆಂ (ಹಿತ್) ಕರ್‍ಚೆಂಚ್ ಸಾಹಿತ್ (ಸರ್‍ವೋಹಿತಕಾರಿಣೇ ಸಾಹಿತ್ಯ) ಅಶೆಂ ಪಾರಂಪರಿಕ್ ಸಮ್ಜೊಣಿ ಆಸಾ. ಕಿತೆಂಯ್ ಸಾಂಗ್, ಕಿತೆಂಚ್ ಬರಯ್; ತೆಂ ಬರೆಂಚ್ ಸಾಂಗ್, ಬರೆಂಚ್ ಬರಯ್ ಅಶೆಂ ಚಿಂತಪ್ ವಾಡ್ಲಲ್ಯಾ ಸಂದರ್‍ಬಾರ್ ಪಳೆಲ್ಯಾರ್ ಸರ್‍ವಾಂಕ್ ಬರೆಂ ಕರ್‍ಚೆಂಚ್ ಸಾಹಿತ್ ಜಾಲ್ಯಾರ್, ರಾಯಾಂಚಿ, ಪಾದ್ಶ್ಯಾಂಚಿ ಪುಗಾರ್‍ಣಿ ಕರ್‍ಚೆಂಚ್ ಸಾಹಿತ್ ಮ್ಹಣೊನ್ ಜಾಲೆಂ. ತಾಂತುಂ ಸರ್‍ವಾಂಕ್ ಖುಷಿ ಜಾತಾ. ರಾಯಾಕ್ ಶಿಂಗಾಂ ಫುಟ್ತಾತ್ ಆನಿ ಕವಿಚೆಂ ಪೋಟ್ ಭರ್‍ತಾ.
ಥೊಡ್ಯಾ ಪಂಡಿತಾಂ ಪರ್‍ಮಾಣೆ ‘ಸಾಹಿತ್, ತಶೆಂ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಕಿತೆಂ?’ ಮ್ಹಣ್ಚೆಂ ಸವಾಲ್ ಗರ್‍ಜೆಚೆಂ ನ್ಹಂಯ್. ತಾಣಿ ಸಾಂಗ್ಚೆ ಪರ್‍ಮಾಣೆಂ ತೆಂ ಸವಾಲ್ ಅರ್‍ಥಾವಿಣ್ ಮಾತ್ರ್ ನ್ಹಂಯ್ ಉಪ್ಕಾರ್ ನಾತ್ಲಲೆಂಯ್ ಜಾವ್ನಾಸಾ. ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಹರ್‍ಯೇಕ್ ಮನ್ಶಾ ವರ್‍ಗ್ ಆಪಾಪ್ಲ್ಯಾ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ್ ತಾಂಕಿ ಪರ್‍ಮಾಣೆ ಆನಿ ಆಪಾಪ್ಲ್ಯಾ ಪಾರಂಪರಿಕ್ ವಾಡಾವಳೆ ಪ್ರಕಾರ್ ಸಾಹಿತ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಕಿತೆಂ ಮ್ಹಳ್ಳ್ಯಾ ಸವಾಲಾಕ್ ಜಾಪ್ ದಿತಾ. ಹಿ ಜಾಪ್ ತ್ಯಾ ತ್ಯಾ ಲೊಕಾವರ್‍ಗಾಕ್ ಅಸ್ಮಿತ್ ಅಸುಂಯೆತಾ.
ಟಿ ಎಸ್ ಎಲಿಯಟ್ ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಅಶೆಂ ಸಾಂಗ್ತಾ ತೆಂ ಹಾಂವ್ ಸಮ್ಜೊಂಕ್ ಸಕೊಂಕ್ ನಾ ತರೀ ತಾಣೆ ಸಾಂಗ್‌ಲ್ಲೆಂ ಆಸಾ ತಶೆಂ ತುಮ್ಚೆ ಮುಕಾರ್ ದವರ್‍ತಾಂ. ತಾಚೆ ಪರ್‍ಮಾಣೆ ‘ಆಮ್ಚೆಂ ಸಾಹಿತ್ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಧರ್‍ಮಾಕ್ ಪ್ರತಿದ್ವಂದ್ವಿ ಆನಿ ಆಮ್ಚೊ ಧರ್‍ಮ್ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಸಾಹಿತ್ಯಾಕ್.’ ಬಹುಷ ತೊ ಧರ್‍ಮಾಚಿ ವಾಟ್ ತಯಾರ್ ಕರ್‍ಚಿ ಸಾಹಿತ್ಯಾನ್ ಆನಿ ಸಾಹಿತ್ಯಾಚ್ಯಾ ವಾಡಾವಳಿಕ್ ಧರ್‍ಮ್ ಅನಿವಾರ್‍ಯ್ ಮ್ಹಣುನ್ ಸಾಂಗ್ತಾಗಾಯ್? ಧರ್‍ಮ್ ಕಾಂಯ್ ಸಾಹಿತ್ಯಾ ಪ್ರಾಸ್ ವರ್‍ತೊ ಮ್ಹಣುಯೆತಾಗೀ? ವಾ ಧರ್‍ಮಾ ಪ್ರಾಸ್ ಸಾಹಿತ್ ವರ್‍ತೆಂ ಮ್ಹಣುಯೆತಾ.
ಪುರಾತನ್ ಪಾವ್ರಾತ್ಯ್ (ಉದೆಂತಿ) ಸಂಸಾರಾಂತ್ ಸಾಹಿತ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ‘ಭಾಷೆ ದ್ವಾರಿಂ ಆಸಾ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾ ಸಕ್ಕಡ್ ವಾಡಾವಳಿಂಚೆಂ ಫಳ್’ ಮ್ಹಣುನ್ಂಚ್ ಸಮ್ಜೊಣಿ ಆಸಾ. ಭಾಸ್ ಏಕ್ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ್ ಅರ್‍ಥ್ ಆಸ್ಚ್ಯಾ ಸುವ್ಯವಸ್ಥಿತ್ ಸಂಕೇತಾಂಚಿ ಮಾಂಡಾವಳ್ ಹ್ಯಾ ಮಾಂಡಾವಳಿ ದ್ವಾರಿಂ ಆಮಿ ಆಮ್ಚಿಂ ಭೊಗ್ಣಾಂ-ಭಾವನಾಂ ಪರ್‍ಗಟ್ ಕರ್‍ತಾಂವ್, ಆಮ್ಚೆ ಅನ್ಭವ್ ವಾಂಟುನ್ ಘೆತಾಂವ್. ಆಮ್ಕಾಂ ಜೆಂ ಸಮ್ಜಾಲಾಂ, ತೆಂ ಹೆರಾಂಕ್ ಸಮ್ಜಾಸಾರ್‍ಕೆಂ ಪಾಶಾರ್ ಕರ್‍ತಾಂವ್. ಜೆನ್ನಾ ಹ್ಯಾ ಪಾಶಾರ್ ಕರ್‍ಚ್ಯಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಂತ್ ಗರ್‍ಜೆಚಿ ಸೊಭಾಯ್ ಭಿತರ್ ರಿಗ್ತಾ ತೆನ್ನಾ ಥಂಯ್ಸರ್ ಸಾಹಿತ್ ಆಸಾ ಜಾತಾ. ಹಾಂಗಾಸರ್ ಸಂವಹನಾಕ್ ಮಹತ್ವ್ ಆಸಾ. ಹೆಂ ಸಂವಹನ್ ಬರ್‍ಪಿನಿಶಿಂ ಆಸಾಜೆ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಕಾಂಯ್ ಚಿಂತಪ್ ನಾ. ಸಂಸರಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಸರ್‍ವ್ ಸಾಹಿತ್ಯಾಂ ಪ್ರಾಸ್ ಗ್ರೇಸ್ತ್ ಮ್ಹಣುನ್ ಲೆಕ್ಲಲೆ ಉಪನಿಷದ್ ಸುಮಾರ್ ತೀನ್ ಹಜಾರ್ ವರ್‍ಸಾಂ ಪುರ್‍ವಿಲೆ ತರೀ ತೆ ಪುಸ್ತಕಾ ರುಪಾರ್ ಯೇವ್ನ್ ಕಾಂಯ್ ಆಡೆಶಿಂ ವರ್‍ಸಾಂಯ್ ಜಾಲಿಂನಾಂತ್. ಪ್ರಾಕ್ತಾನ್ ಭಾರತಾಂತ್ ಸಾಹಿತ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ‘ಕಾವ್ಯೆಂ’ ಮ್ಹಣುನ್ಂಚ್ ಜೆರಾಲ್ ಉಲ್ಲೇಕ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲೊ.
ಸಂಸಾರಾಚ್ಯಾ ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ್ (ಅಸ್ತಮೆ) ವಾಂಟ್ಯಾಂತ್ ಸಾಹಿತ್ಯಾಕ್ ‘ಲಿಟರೇಚರ್’ ಮ್ಹಣೊನ್ ವೊಲಾಯ್ಲಾಂ. ಲಿಟರೇಚರ್ ಮ್ಹಣ್ಚೊ ಸಬ್ದ್ ಲಾತ್ಯಾ ಭಾಷೆಚ್ಯಾ ‘ಲಿತೆರೆ’ ಮ್ಹಣ್ಚ್ಯಾ ಬಹುವಾಚಕಾ ಥಾವ್ನ್ ಆಸಾ ಜಾಲಾ. ಲಿತೆರೆ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಲೆಟರ್ ಮ್ಹಣ್ಜೆ ಬರವ್ಪ್ ಮ್ಹಣೊನ್ ಅರ್‍ಥ್ ಜಾತಾ. ತಶೆಂ ತರ್ ಕಿತೆಂ ಬರೊವ್ನ್ ಘಾಲಾಂ ತೆಂ ಸಕ್ಕಡ್ ಸಾಹಿತ್ ಜಾಲೆಂ. ಸಬ್ದ್‌ಕೋಶ್, ಅರ್‍ತ್‌ಕೋಶ್, ಪುಸ್ತಕ್‌ಸೂಚಿ, ಸಂಸೊದ್ ಗ್ರಂಥ್, ಸಂಸ್ಮರಣ್ ಗ್ರಂಥ್, ವಳ್ಕೆ ಪುಸ್ತಕ್ ಹೆ ಆನಿ ಅಸಲೆ ಸರ್‍ವ್ ಛಾಪ್ಲಲೆಂ ಸಾಹಿತ್ಯಾಚೊ ಕೃತಿಯೊ ಜಾಲ್ಯೊ. ಹ್ಯಾ ದಿಶೆಂತ್ ಉಲೊಂವ್ಚೆ ಥೊಡೆ ಪಂಡಿತ್ ವ್ಹಯ್ ಛಾಪ್ಲಲೆಂ ಸಕ್ಕಡ್ ಸಾಹಿತ್ ಮ್ಹಣುನ್ ಮಾನ್ತಾತ್ ತರ್ ಆನಿ ಥೊಡ್ಯಾಂಕ್ ತೆಂ ಸಾರ್‍ಕೆಂ ದಿಸನಾ. ಕೃತಿಕಾರ್ ಜಾಂವ್ ತೊ ನಾಟಕಿಸ್ತ್, ಕಾಣಿಯಾಂ-ಕಾದಂಬರೆಗಾರ್, ಕವಿ, ವಿಮರ್‍ಶಕ್ ತೊ ಜೆನ್ನಾ ಆಪ್ಣಾ ಥಂಯ್ ರೊಂಬೊನ್ ಗೆಲ್ಲೊ ಅನ್ಭವ್ ಜೊಕ್ತ್ಯಾನ್ ಬರ್‍ಪಿನಿಶಿಂ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತ್ ಕರುಂಕ್ ಆನಿ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ವಾಚ್ಪ್ಯಾ ಥಂಯ್ ತೊ ಅನ್ಭವ್ ಪುನರ್‌ರುಪಿತ್ ಕರುಂಕ್ ಸಕ್ತಾ ತೊ ಮಾತ್ರ್ ಸಾಹಿತಿ ಜಾತಾ ಆನಿ ತಾಚೆಂ ಸಂರಚನ್ ಮಾತ್ರ್ ಸಾಹಿತ್ ಜಾತಾ ಮ್ಹಣುನ್ ತಾಂಚೊ ವಾದ್.
ಸಾಹಿತ್ಯಾಚೆಂ ಸುರುಪ್ ಸಮ್ಜೊನ್ ಘೆಂವ್ಚ್ಯಾ ಉದ್ದೇಶಾನ್ ಛಾಪ್ಲಲೆಂ ಸಕ್ಕಡ್ ಸಾಹಿತ್ ನ್ಹಂಯ್ ಮ್ಹಣ್ತಲ್ಯಾಂನಿ ಸಾಹಿತಿಕ್ ಕೃತಿಯೊ ಆನಿ ಸಾಹಿತ್ಯೇತರ್ ಕೃತಿಯೊ ಮ್ಹಣ್ಚೆಂ ಚಿಂತಾಪ್ ವಾಡಯ್ಲೆಂ. ಛಾಪ್ಲಲೆಂ ಸಕ್ಕಡ್ ಸಾಹಿತ್ ಮ್ಹಣ್ತಲ್ಯಾಂನಿ ಸೃ‌ಆನಿತ್ಮಕ್/ಸೃ‌ಆನಿಶೀಲ್ (ದುರಾದೃಷ್ಟಾಕ್ ಥೊಡೆ ಸರ್‍ಜನಾತ್ಮಕ್ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್-ಸೃ‌ಆನಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯಾ ನಾತ್ಲಲೊ ಸಬ್ದ್ ತೊ) ಸಾಹಿತ್ ಆನಿ ಸೃ‌ಆನಿತರ್ ಸಾಹಿತ್ ಮ್ಹಣೊನ್ ವಾಂಟೆ ಕೆಲೆ. ಆತಾಂ ಸಬ್ದ್, ಅರ್‍ತ್, ವ್ಯಾಕರಣ್, ಭಾಸ್ ಶಿಕ್ಚ್ಯೊ ಕೃತಿಯೊ, ಸಾಹಿತಾಚೆಂ ಅಧ್ಯಯನ್ ಕರ್‍ಚ್ಯೊ ಕೃತಿಯೊ ಸೃ‌ಆನಿತರ್(ಅಂತರ್‌ವಾಳ್ಯಾವಿಣ್) ಜಾಲ್ಯೊ, ಭೊಗ್ಣಾಂ-ಭಾವನಾಂ-ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ- ಸಂವಹನ್ ಆಸ್ಚ್ಯೊ ಕೃತಿಯೊ ಮಾತ್ರ್ ಸೃ‌ಆನಿಶೀಲ್ (ಅಂತರ್‌ವ್ಹಾಳ್ಯಾಚ್ಯೊ) ಜಾಲ್ಯೊ.
ಸಾಹಿತಾಚೆ ಸಬಾರ್ ಪ್ರಕಾರ್ ಆಸಾತ್ ಆನಿ ತಾಂತ್ಲ್ಯಾನ್ ಸಾಹಿತಿ ಆಪ್ಲಿ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ ಕರ್‍ತಾ. ಜ್ಯಾ ಎಕ್ಲ್ಯಾಕ್ ಹಿ ವಾಟ್ ಬರಿ ಲಾಗ್ತಾ ಆನಿ ಎಕ್ಲ್ಯಾಕ್ ದುಸ್ರಿ. ಖಂಚಿಯ್ ಏಕ್ ವಾಟ್ ಆಪ್ಣಾಸ್ತಕಿಂ ಸಾರ್‍ಕಿ ಆನಿ ದುಸ್ರಿ ಹಲ್ಕಿ ಮ್ಹಣೊಂಕ್ ಜಾಯ್ನಾಂ. ಬೋವ್ ಆಪ್ರೂಪ್ ಥೊಡ್ಯಾಂಕ್ ದೋನ್-ತಿನಾಂ ಪ್ರಾಸ್ ಚಡ್ ಪ್ರ್ರಕಾರಾಂನಿ ಖಾಶೆಲಾಯ್ ಆನಿ ಯಶಸ್ವಿ ಲಾಬ್ತಾ. ದಾಕ್ಲ್ಯಾಕ್ ಕುವೆಂಪು (ಕುಪ್ಪಳ್ಳಿ ವೆಂಕಟಪ್ಪ ಪುಟ್ಟಪ್ಪ ಮಹಾನ್ ಕವಿ, ನಾಟಕಿಸ್ತ್ ಆನಿ ಕಾದಂಬರಿಗಾರ್ ಜಶೆಂ ಕೊಂಕ್ಣೆಂತ್ ಚಾಫ್ರಾ ತಶೆಂ) ಚಡ್‌ಶೆ ಸಾಹಿತಿ ಎಕಾ ಪ್ರಕಾರಾಂತ್‌ಚ್ ವಾವುರ್‍ತಾತ್ ಆನಿ ತ್ಯಾ ವಾಟೆನ್ ತಾಣಿ ಬೋವ್ ಉಂಚಾಯೆಕ್ ಪಾಂವ್ಚೆಂ ಆಸಾ. ಪಂಡಿತ್ ಕಾವ್ಯೆಂ, ನಾಟಕ್, ಕಾಣಿ-ಕಾದಂಬರಿ ಆನಿ ಸಂಸೊದ್ ಬರ್‍ಪಾ ಸಾಹಿತ್ ಮ್ಹಣೊನ್ ಸಾಹಿತಾಚೆ ಪ್ರಮುಕ್ ಚಾರ್ ವಾಂಟೆ ಕರ್‍ತಾತ್.
ಕಾವ್ಯಾ ಪ್ರಕಾರ್ ಸಾಹಿತಾಚೊ ಬೋವ್ ಪರ್‍ನೊ ಪ್ರಕಾರ್ ಗಾವ್ಪಾ ಜೊಕ್ತ್ಯಾ ಚರಣಾಂನಿ, ಪ್ರಾಸಾ ಸವೆಂ ವಾ ತ್ರಾಸ್ ನಾಕಾ ಮ್ಹಣೊನ್ ಪ್ರಾಸ್ ಸಾಂಡುನ್ ಕವಿ ಕಾವ್ಯೆಂ ಲಿಕ್ತಾ. ಆಜ್ ಕಾವ್ಯಾಂತ್ ಸಬಾರ್ ನವೆ ನವೆ ನಮೂನೆ ಆಸಾ ಜಾಲ್ಯಾತ್. ಎಕಾ ಕಾಳಾರ್ ಪಂಡಿತಾಂಕ್ ಪಿಶ್ಯಾಕ್ ಘಾಲ್ನ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲಿಂ ಮಹಾಕಾವ್ಯಿಂ ಆಜ್ ಲೊಕಾಕ್ ಚಡ್ ಖಾಯ್ಸ್ ಜಾಯ್ನಾಂತ್. ಭಾವಗೀತಾ ಪ್ರಕಾರ್ ಲೊಕಾಕ್ ಮೊಗಾಚೆಂ ಜಾಲಾಂ. ಕವಿತೆ ಥಾವ್ನ್ ಪದಾಂ ಸರ್‍ಶಿಂ ಲೋಕ್ ವಚೊನ್ ಆಸಾ. ಚಂಪೂ (ಪದ್ಯ-ಗದ್ಯ ಭರ್‍ಶಿಕ್), ಷಟ್ಪದಿ (೬ ವೊಳಿ), ಚವ್ಪದಿ (೪ ವೊಳಿ) ತ್ರಿಪದಿ (೩ ವೊಳಿ) ಗಝಲ್, ಹಾಯ್ಕು, ಸುನೀತ್ (ಸೊನೆಟ್-೧೪ ವೊಳಿ), ಲಿಮೆರಿಕ್, ಚುಟುಕಾಂ (ಚುಟ್ಕುಲಾಂ) ಅಶೆಂ ನವ್ಯಾ ನವ್ಯಾ ರುಪಾಂನಿ ಕವಿತಾ ವಾಡೊನ್ ಆಸಾ. ಕವಿತಾ ಕವಿವೃತ್ತಿ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್. ಹಾಂಗಾಸರ್ ಕವಿ ಆಪ್ಲಿಂ ಅಂತರ್‍ಮಳಿ ಭೊಗ್ಣಾಂ ಬಳ್ವಂತ್ ಉತ್ರಾಂನಿ ಉತ್ರಾಯ್ತಾ ಆನಿ ಸಹೃದಯಿ ಥಂಯ್ ತ್ಯಾಚ್ ಭೊಗ್ಣಾಂಚಿ ಝರ್ ಉಸಯ್ತಾ. ಭಾಸ್, ಅಲಂಕಾರ್, ಅರ್‍ಥ್, ಧ್ವನಿ, ಪ್ರತಿಮಾ ಆನಿ ವ್ಯುತ್ಪತ್ತಿ ಕಾವ್ಯಾಕ್ ಜೀವ್ ತರ್ ಭಾಸ್ ಆನಿ ಸಂಪ್ರದಾಯ್ ತಿಚೆಂ ಆಂಗ್ ಆನಿ ಅಂಗ್.
ನಾಟಕ್ ಸಾಹಿತ್ ಸಯ್ತ್ ಪುರಾತನ್ ಕಾಳಾ ಥಾವ್ನ್ ಪ್ರಚಲಿತ್ ಆಸಾ. ಕಾವ್ಯಾ ದ್ವಾರಿಂ ನಾಟಕ್ ಪ್ರಸ್ತುತ್ ಜಾಂವ್ಚಿ ರಿವಾಜ್ ವಾಡ್‌ಲ್ಲಿ. ಸಾಂಗೊಂಕ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲೆಂ ಪಾತ್ರಾಂ ಮುಕೇನ್ ಸಾಂಗ್ಚೆಂ ಆನಿ ದೆಕ್ತಲ್ಯಾ-ಆಯ್ಕಾತಲ್ಯಾಚ್ಯಾ ಕಾಳ್ಜಾ-ಮನಾಂತ್ ಲಾರಾಂ ಉಟೊಂವ್ಚೆಂ ಪ್ರೇತನ್ ಹಾಂಗಾಸರ್ ದಿಸುನ್ ಯೆತಾ. ಪಾತ್ರ್ ಆಪ್ಣಾಕ್ ಆಸಾ ಕೆಲ್ಲ್ಯಾಚ್ಯಾ ಮತಿಂತ್ಲೆಂ ಘೆವ್ನ್ ಜಿವಾಕ್ ಯೆತಾತ್ ಆನಿ ಆಪ್ಣಾ ಮುಕಾರ್ ಆಸ್ಲಲ್ಯಾಂಚ್ಯಾ ಮತಿಂತ್ ತ್ಯಾ ಮುಳಾವ್ಯಾ ಚಿಂತ್ಪಾಕ್ ಪ್ರತಿಸ್ಪಂದನ್ ದಿತಾತ್. ನಾಟಕಾಂತ್ ದುಕಾಂತ್ ಅಕೇರ್ ಜಾಂವ್ಚೆ (ಟ್ರ್ಯಾಜಿಡಿ) ಆನಿ ಸುಕಾಂತ್ ಅಕೇರ್ ಜಾಂವ್ಚೆ (ಕೊಮಿಡಿ) ಅಶೆಂ ಪ್ರಮುಕ್ ದೋನ್ ವಾಂಟೆ. ಆಜ್ ಸಾಮಾಜಿಕ್ ನಾಟಕ್, ಚಾರಿತ್ರಿಕ್ ನಾಟಕ್, ವಿಡಂಬನ್, ಪ್ರಹಸನ್ ಅಶೆಂ ಸಬಾರ್ ವಾಂಟೆ ಕರ್‍ಪಿ ಆಸಾತ್. ಸಂಸರಾಚ್ಯಾ ಸಾಹಿತ್ ಚರಿತ್ರೆಂತ್ ಥೊಡ್ಯಾ ನಾಟಕಿಸ್ತಾಂನಿ ಆನಿ ಥೊಡ್ಯಾ ನಾಟಕಾಂನಿ ಮಹತ್ವಾಚೊ ಪಾತ್ರ್ ಖೆಳ್‌ಲ್ಲೆಂ ಆಮಿ ಪಳೆತಾಂವ್. ಥಿಯೆಟರ್, ಒಪೇರಾ, ಬಲಾದ್, ಡ್ರಾಮಾ, ನಾಟಕ್ ಹೆ ಖರ್‍ಯಾನ್ ಥೊಡೆ ಪುಣಿ ಸ್ಪಷ್ಟ್ ಫರಕ್ ಆಸ್ಚೆ ಪ್ರಕಾರ್. ರಂಗ್‌ಮಾಂಚಿ ಏಕ್ ವಿಶಾಲ್ ಥಳ್, ಉತರ್, ನಟನ್, ನಾಚ್, ಗಾಯನ್ ಹಾಂಗಾ ಪ್ರದರ್‍ಶಿತ್ ಜಾತಾ ಆನಿ ಆಪ್ಣಾ ಮುಕಾರ್ ಆಸ್ಚ್ಯಾಂಕ್ ಭುಲಿಂತ್ ಘಾಲ್ತಾ. ಸಂಸ್ರಾಚ್ಯಾ ಕೊನ್ಶಾ ಕೊನ್ಶಾಂನಿ ಫೆಸ್ತಾಂ ಪರ್‍ಬೆ ವೆಳಿಂ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ್ ರಂಗಸ್ಥಳಾಂತ್ ನಾಟಕಾ ರುಪಿಂ ಸಂದೇಶ್ ದಿಂವ್ಚಿ ರಿವಾಜ್ ಆಸಾ. ಯಕ್ಷಗಾನ-ಬಯಲಾಟ, ಮೋಹಿನಿಯಾಟಮ್, ತೇವಾರಮ್, ದೆಖ್ಣಿ ಅಸಲೆ ಪ್ರಕಾರ್ ಸಬಾರ್ ಗಾಂವಾಂನಿ ಚಾಲೂ ಆಸಾತ್.
ಕಾಣಿಯಾಂ-ಕಾದಂಬರಿಂಚಿ (ನವಲ್-ನವಾಲಿಕಾ) ವಾಡಾವಳ್ ಆಂವ್ದುಂಚಿ ತರೀ ಪುರಾಣ್-ಆಖ್ಯಾನಾಂಚ್ಯಾ ಹಂತಾ ಥಾವ್ನ್ ಮನ್ಶಾಚಿ ವಾಡಾವಳ್ ಜಾತಾಂ ಜಾತಾಂ ತಾಚೊ ಪ್ರವೇಸ್ ಹ್ಯಾ ವಾಟೆನ್ ಜಾಲೊ. ಅಖ್ಖೊ ಬಾಯ್ಬಲ್ ವಾಚ್ಚೆ ಬದ್ಲಾಕ್ ಭಕ್ತಿಕಾಂಕ್ ಸಾಮ್ಸಾಂವ್ಚಿ-ದಲಾಯ್ಲಾಚಿ ಕಾಣಿ ವಾಚ್ಚಿ ಮಾತ್ರ್ ಪುರ್‍ಸೊತ್ ಉರ್‍ತಾ ತೆನ್ನಾ ತಸಲ್ಯೊ ಮಟ್ವ್ಯೊ ಕೃತಿಯೊ ಆಂವ್ಡೆಲ್ಯೊ. ಜೆನ್ನಾ ವಯ್ಚಾರಿಕ್ ದಂಗ್ವಳ್ ಜಾಲಿ ತೆನ್ನಾ ತಾಕಾ ದೇವ್-ದೆಂವ್ಚಾರ್, ಸಾಂತಿಪಣ್-ಭಕ್ತಿಪಣಾ ಪ್ರಾಸ್ ಮನಿಸ್, ತಾಚಿಂ ಭೊಗ್ಣಾಂ-ಭಾವನಾಂ ಗರ್‍ಜೆಚಿಂ ಆನಿ ಆಸಕ್ತೆಚಿಂ ಜಾಲಿಂ ಆನಿ ಅಶೆಂ ಕಾದಂಬರಿ, ಕಾಣಿಯೊ ಚಡ್ ಖಾಯ್ಸ್ ಜಾಲ್ಯೊ. ಕಾದಂಬರಿ ಚಾರಿತ್ರಿಕ್ ವಿಷಯಾಂಚೆರ್ ಬಾಂದುನ್ ಹಾಡ್ಚಿ ಪ್ರವೃತ್ತಿ ಸಬಾರ್ ತೇಂಪ್ ಪ್ರಚಲಿತ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲಿ. ರಾಯ್ ರಾಣಿ, ರಾವ್ಳೆರ್, ಮ್ಹಂತಾನಿ ಮನಿಸ್, ಝುಜಾಂ, ಮೋಗ್, ದ್ವೇಷ್, ಶಿಂತ್ರ್ಯೊ, ಬರ್‍ಯಾ-ವಾಯ್ಟಾಚೆಂ ತಿಕ್ಕಾಟ್ ಸಬಾರ್ ತೇಂಪ್ ಕಾಣಿಯಾಂ-ಕಾದಂಬರಿಂಚೆ ವಿಷಯ್ ಜಾವ್ನ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲೆ. ದಯ್ವಿಕ್ ಸಂಗ್ತಿಂ ಭಂವ್ತಿಂ ಭರೊನ್ ಗೆಲ್ಲ್ಯಾ ಮತಿಂಕ್ ಸಾಂಸಾರಿಕ್, ಸಯ್ದಾಂತಿಕ್ ಆನಿ ವಿಚಾರ್‌ವಾದಿ ವ್ಹಾಳ್ಯಾಕ್ ಹಾಡುಂಕ್ ಕಾದಂಬರಿ ಆನಿ ಕಾಣಿಯಾಂಚೆಂ ಮಾಧ್ಯಮ್ಂಚ್ ಚಡ್ ಬಳ್ವಂತ್ ಮ್ಹಣೊನ್ ಸಬಾರಾಂನಿ ಮಾನುನ್ ಘೆತ್ಲಾಂ. ಕಾಣಿ ಕಿತ್ಲಿ ಲ್ಹಾನ್ ಆನಿ ಕಾದಂಬರಿ ಕಿತ್ಲಿ ಲಾಂಬ್ ಹ್ಯಾ ವಿಶಿಂ ವ್ಹಡ್ ತರ್‍ಕ್ ಆಜೂನ್ ಚಾಲೂ ಆಸಾ. ಓ ಹೆನ್ರಿಚ್ಯಾ ಮಟ್ವ್ಯಾ ಕಾಣಿಯಾಂನಿ ಸೊಳಾ ಸಾಲಿಂಚ್ಯೊಯಿ ಆಸಾತ್. ಆಜ್ ಕಾಲ್ ಚಿಕ್ಣಿಕಥಾ, ಪೋಸ್ಟ್ ಕಾರ್‍ಡ್ ಕಥಾ ಅಸಲಿಂ ಚಿಂತ್ಪಾಂಯೀ ಘುಂವೊನ್ ಆಸಾತ್. ಲಿಯೋ ತಾಲ್‌ಸ್ತಾಯಾಚ್ಯಾ ವಾರ್ ಏಂಡ್ ಪೀಸ್ ಕಾದಂಬರೆಂತ್ ಹಜಾರ್ ಪಾನಾಂ ಆಸಾತ್. ಪಾತ್ರ್-ಕಥಾ ಆನಿ ಕಥಾ ವರ್‍ಣನ್-ನಿರೂಪಣ್-ಪ್ರವರ್‍ತನ್-ಕಾಳ್ ಆನಿ ತಳ್-ಸಂದೇಶ್ ಹ್ಯಾ ಸರ್‍ವ್ ಸಂಗ್ತಿಂಕ್ ಆರಾವ್ನ್ ಘೆವ್ನ್ ಕಾಣಿ /ಕಾದಂಬರಿ, ಜಾಂವ್ ಮಟ್ವಿ ಜಾಂವ್ ಲಾಂಬ್, ಜೀವ್ ಘೆತಾ. ’ಲಾಂಬ್ ಕಾಣಿ ಮಟ್ವಿ ಕಾದಂಬರಿ’ ಮ್ಹಣ್ಚ್ಯಾಂನಿ ಪಾತಳ್ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ಪಾನ್ಪಳೆ-ದಾಟ್ ಜಾಲ್ಯಾರ್ ಪೊಳೆ ಮ್ಹಳ್ಳೆ ಪರಿಂ ಜಾತಾ.
ಪ್ರಬಂಧ್ ಲೇಕನ್, ಸಂಸೊದ್ ಬರವ್ಪ್ ಆಜ್ ಕಾಲ್ಚೆಂ ಮ್ಹಣುನ್ ಆಮಿ ಚಿಂತುಂಕ್ ಪುರೊ, ಪುಣ್ ಸುಮಾರ್ ಹಜಾರ್ ವರ್‍ಸಾಂ ಥಾವ್ನ್ ಹ್ಯಾ ಪ್ರಕಾರಾಚೆಂ ಸಾಹಿತ್ ವಾಡೊನ್ ಆಯ್ಲಾಂ. ಚಡ್ ಕರ್‍ನ್ ಧಾರ್‍ಮಿಕ್ ಉದ್ದೇಶಾಂ ಖಾತಿರ್ ಅಸಲೆಂ ಬರವ್ಪ್ ವಾಡೊನ್ ಆಯ್ಲೆಂ. ದೆವಾಚ್ಯಾ, ಇಗರ್‍ಜ್‌ಮಾತೆಚ್ಯಾ, ತಿಚ್ಯಾ ಮಣಿಯಾರ್‍ಯಾಂಚ್ಯಾ ವಿಶಿಂ ಬರಂವ್ಕ್ ಆನಿ ಧರ್‍ಮ್‌ಶಾಸ್ತಿರ್ ತಶೆಂಸ್ ದೇವ್ ಶಾಸ್ತಿರಾಂಚ್ಯಾ ಸಂಗ್ತಿಂಕ್ ವಿವರುಂಕ್ ಹೆಂ ಮಾಧ್ಯಮ್ ಸುಶಿಕ್ಷಿತಾಂಕ್ ಸುಲಭ್ ಜಾಲೆಂ. ‘ಮೆಮ್‌ವಾ’ (ಮೆಮೊಯ್ರ್) ಮ್ಹಣ್ಜೆ ಸ್ಮರಣ್‌ಗ್ರಂಥ್ ‘ಎಪಿಸ್ತಲ್’ ಮ್ಹಣ್ಜೆ ಲಾಂಬ್ ವಿವರಣ್ ಆನಿ ನಿರ್‍ದೇಶನ್ ಪತ್ರಾಂ, ‘ಕ್ರೊನಿಕಲ್’ ಮ್ಹಣ್ಜೆ ‘ಕಾಲಮಾನಕ್’ (ವೆಳಾಕಾಳಾಂನಿ ಕಿತೆಂ ಸಕ್ಕಡ್ ಘಡ್ಲೆಂ ಮ್ಹಣ್ಚೆ ವಿವರ್ ದಿವ್ಪಿ ಬರ್‍ಪಾಂ) ಸುರ್‍ವೆಚಿಂ ಅಸಲಿಂ ಬರ್‍ಪಾಂ ಜಾವ್ನಾಸ್ಲಲಿಂ. ಆಜ್ ವಯ್ದ್ಯಾಕೀಯ್, ಇತಿಹಾಸ್ ಸಂಸೊದಾಚಿಂ ಆನಿ ಹೆರ್ ಸಾಮಾಜಿಕ್ ಆನಿ ವೆಗ್ಯಾನಿಕ್ ಸಂಸೊದಾಚಿಂ ಬರ್‍ಪಾಂ ಹ್ಯೆ ರಿತಿಂತ್ ಆಸಾತ್. ಪ್ರಕೃತೆ ವಿಶಿಂ, ಕಾನೂನ್ ವ್ಯವಸ್ಥ್ಯಾ ವಿಶಿಂ, ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಭೊಂವಾರಿಂ ಘಡ್ಚ್ಯಾ ಘಡಾವಳಿಂ ವಿಶಿಂ ಬರಂವ್ಚಿಂ ಬರ್‍ಪಾಂ ಹ್ಯಾ ರಿತಿಚ್ಯಾ ಸಾಹಿತ್ಯಾಂತ್ ಆಮಿ ಘೆತಾಂವ್. ಮನೋರಂಆನಿ ಖಾತಿರ್ ಬರಂವ್ಚೆ ಪ್ರಬಂಧ್, ಲಲಿತ್ ಪ್ರಬಂಧ್, ಹಾಸೊ ಆನಿ ಹಾಸೊವ್ನ್ ರಡೊಂವ್ಚ್ಯೊ ಗಜಾಲಿಯಿ ಹ್ಯಾ ಸ್ವರೂಪಾಂತ್ ಆಟಾಪ್ತಾತ್.
ಆಜ್ ಕಾಲ್ ಆಮಿ ಭುರ್‍ಗ್ಯಾಂಚೆಂ ಸಾಹಿತ್, ಸಮತಾವಾದಿ ಸಾಹಿತ್, ದಲಿತ್ ಸಾಹಿತ್, ಸ್ತ್ರೀ ಸಾಹಿತ್ ಅಸಲೆ ಉಲ್ಲೇಕ್ ಆಯ್ಕಾತಾಂವ್. ವಿವಿದ್ ಕಾರಣಾಂಕ್ ಲಾಗೊನ್ ಆಪ್ಲೊ ತಾಳೊ ಹೊಗ್ಡಾವ್ನ್ ಘೆತ್‌ಲ್ಲೊ ಸಾಮಾಜಿಕ್ ವರ್‍ಗ್ ಸಹಜ್ ಜಾವ್ನ್ ಸಾಹಿತ್ಯಾ ದ್ವಾರಿಂ ಆಪ್ಣೆಂ ಬಾಂದುನ್ ದವರ್‍ಲಲಿಂ ಭೊಗ್ಣಾಂ ಉಗ್ತಾಡಾಕ್ ಹಾಡ್ತಾ. ಭಾರತಾಂತ್ ಚಡ್‌ಶ್ಯಾ ಭಾಸಾಂನಿ ದಲಿತ್ ಸಾಹಿತ್ ಪರ್‍ಗಟ್ಲಾಂ ಆನಿ ತಾಂತುಂ ವರ್‍ತಿಕಾಯ್ ಪಳೆಂವ್ಕ್ ಮೆಳ್ತಾ. ‘ದಲಿತ್’ ಮ್ಹಣ್ಚೊ ಸಬ್ದ್ ಆಜ್ ತಾಳೊ ಹೊಗ್ಡಾವ್ನ್ ಘೆತ್ಲಲ್ಯಾ ವರ್‍ಗಾಂಕ್ ಆಟಾಪ್ತಾ. ಕೇಂದ್ರ್ ಅಮೇರಿಕಾ (ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಅಮೇರಿಕಾ) ಆದ್ಲ್ಯಾ ಪಾಂಯ್ಶಿಂ ವರ್‍ಸಾಂನಿ ಆಪ್ಣೆ ಜೊಡ್ಲಲ್ಯಾ ಧಮ್ಕಣೆಚ್ಯಾ ಅನ್ಭವಾನ್ ಆನಿ ದುಕಿಂನಿ ಭರೊನ್ ತಾಕ್ತೆವಂತ್ ಸಾಹಿತ್ ರಚುಂಕ್ ಸಕ್ಲಾಂ ಹಾಕಾ ಆಮಿ ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಅಮೇರಿಕನ್ ಸಾಹಿತ್ ಮ್ಹಣ್ತಾಂವ್. ಹ್ಯಾಚ್ ಪರ್‍ಮಾಣೆ ಆಫ್ರಿಕಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಕಾಪ್ರಿ ಲೊಕಾಂನಿ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ಸಂಘರ್‍ಶಾಂತ್ ಸಂಗಿ ಘೆತ್‌ಲ್ಲೆಂ ಆನಿ ವಾಡಯಿಲ್ಲೆಂ ಸಾಹಿತ್ ‘ಕಾಳೆಂ ಸಾಹಿತ್’ ಮ್ಹಣುನ್ ನಾಂವಾಡ್ಲಾಂ. ವಸ್ಣುಕೆವಾದಿ ಆನಿ ಬಂಡ್ವಳ್‌ವಾದಿ ವ್ಯವಸ್ತ್ಯಾಂ ವಿರೋದ್ ಸಮಾಜ್‌ವಾದಿ ಚಿಂತ್ಪಾಚ್ಯಾ ಬಳಾನ್ ಸಂಘರ್‍ಶ್ ಚಲ್ಲೆಂ. ಕ್ರಮೇಣ್ ಸಮತಾವಾದಿ ರಾಜ್‌ವ್ಯವಸ್ಥಾ ವಾಡ್ಲಿ. ತ್ಯಾ ವ್ಯವಸ್ತೆಕ್ ಪಾಟಿಂಬೊ ಜಾವ್ನ್ ಆನಿ ಬಂಡ್ವಾಳ್‌ವಾದಾ ವಿರೋದ್ ಝುಜೊಂಕ್ ಸಮತಾವಾದಿ ಮೊಲಾಂಕ್ ಫುಡೆಂ ದವರ್‍ನ್ ಸಾಹಿತ್ ಸಂರಚನ್ ಜಾಲೆಂ ಹಾಕಾ ಲೆಫ್ಟಿಸ್ಟ್ (ಸಮತಾವಾದಿ) ಸಾಹಿತ್ ಮ್ಹಣ್ತಾಂವ್. ಸ್ತ್ರಿಯಾಂಚಿಂ ಭೊಗ್ಣಾಂ-ಭಾವನಾಂ, ತಾಂಚ್ಯಾ ಆಶಾ-ಆಕಾಂಕ್ಷಾಂಕ್ ಪ್ರತಿಧ್ವನಿತ್ ಕರ್‍ಚೆಂ, ಲಿಂಗ್ ಭೇದ್ ಫುಡ್ ಕರ್‍ಚೆಂ, ಸ್ತ್ರಿಯಾಂಚ್ಯಾ ಹಕ್ಕಾಂಕ್ ತಾಳೊ ದಿಂವ್ಚೆಂ ಸ್ತ್ರೀ ಸಾಹಿತ್ ಜಾತಾ. ಸ್ತ್ರಿಯಾಂನಿ ಬರಯ್ಲಲೆಂ ಮಾತ್ರ್ ಸ್ತ್ರೀ ಸಾಹಿತ್ ಜಾಯ್ಜಯ್ ಮ್ಹಣೊನ್ ನಾ. ಆನಿ ಸ್ತ್ರೀ ಸಾಹಿತ್ ಸ್ತ್ರೀಯಾಂಕ್ ಮಾತ್ರ್ ಸೀಮಿತ್ ಜಾವ್ನ್ ಆಸಾಜೆ ಮ್ಹಣೊನ್ ಕಾಂಯ್ ನಾ. ಅಶೆಂಚ್ ಭುರ್‍ಗ್ಯಾಂಕ್ ಮನೋರಂಆನಿ ದಿಂವ್ಚೆಂ, ತಾಂಚ್ಯಾ ಹಕ್ಕಾಂ ಖಾತಿರ್ ಉಲೊಂವ್ಚೆಂ ಬಾಳ್ ಸಾಹಿತ್ ಆಸಾ. ಅಶೆಂ ಆಜ್ ಸಾಹಿತ್ ಸಮಾಜೆಚ್ಯಾ ವಿವಿದ್ ವರ್‍ಗಾಂ ಮದೆಂ, ಸಂಸ್ರಾಚ್ಯಾ ವಿವಿದ್ ಲೊಕಾಂ ಮದೆಂ ವಾಂಟುನ್ ವೆತಾಂ ವೆತಾಂ ವಿವಿಂಗಡ್ ರುಪಾಂ ಘೆತಾ ತರೀ ಮುಳಾನ್ ಆನಿ ನಿಮ್ಣೆಂ ಸಾಹಿತ್ ತೆಂ ಫಕತ್ತ್ ಸಾಹಿತ್‌ಚ್.
ಸಾಹಿತ್ಯಾ ಥಾವ್ನ್ ಫಾಯ್ದೊ ಕಿತೆಂ? ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಏಕ್ ವ್ಹಡ್ ಸವಾಲ್ ಆಮ್ಕಾಂ ಸಬಾರಾಂಕ್ ಧೊಸ್ಚೆಂ ಆಸಾ. ಥೊಡ್ಯಾ ಜಾಣಾರ್‍ಯಾಂನಿ ‘ಸಾಹಿತ್ ಸಮಾಜೆಚ್ಯಾ ಬರೆಪಣಾಚೆಂ ಸಾಧನ್’ ಮ್ಹಣುನ್ ವಾದ್ ಮಾಂಡ್‌ಲ್ಲೊ ಆಸಾ. ತರ್ ಸಾಹಿತ್ ಮಾರ್‍ಗದರ್‍ಶಕ್ ಜಾತಾ, ತಿದ್ವುಂಚೊ ಮೆಸ್ತ್ರಿ ಜಾತಾ. ಪುಣ್ ಆದಿಂಮಾಗಾಂ ಥಾವ್ನ್ ಸಾಹಿತ್ ’ಕಾಂತ ಸಮ್ಮಿತ’ (ಮೋಗ್ ಕರ್‍ನಾರಾಂಚ್ಯಾ ಭಾಷೆನ್ ಉಲೊಂವ್ಚೆಂ) ಮಾತ್ರ್ ಶಿವಾಯ್ ‘ಫ್ರಭು ಸಮ್ಮಿತ’ ವಾ ‘ಆಚಾರ್‍ಯ ಸಮ್ಮಿತ’ ನ್ಹಂಯ್ ಮ್ಹಣೊನ್ ಆಮ್ಕಾಂ ಶಿಕಯ್ಲಾಂ.
ಆನಿ ಥೊಡ್ಯಾಂ ಪಂಡಿತಾಂನಿ ‘ಸಾಹಿತ್ ಎಕಾ ವ್ಯಕ್ತಿ ಥಂಯ್ ಆಸ್ಚಿ ಮುಳಾವಿ ಶಾಥಿ ಆನಿ ಸಮರ್‍ತಿ ಬಳ್ವಂತ್ ಕರ್‍ಚೆಂ ಸಾಧನ್ ಜಾವ್ನ್ ವಾವುರ್‍ತಾ’ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂಯ್ ಆಸಾ. ಸಾಹಿತ್ಯಾ ದ್ವಾರಿಂ ಏಕ್ ಮನಿಸ್ ಆನಿ ತಿತ್ಲೊ ಫಾಯ್ದ್ಯಾಚೊ ಜಾತಾ. ತಾಚಿ ಬುದ್ವಂತ್ಕಾಯ್ ವಾಡ್ತಾ ಆನಿ ತಾಕಾ ಸಾಮಾಜಿಕ್ ಆನಿ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ್ ಗವ್ರವ್ ಲಾಬ್ತಾ ಆನಿ ಹ್ಯಾ ದ್ವಾರಿಂ ತಾಕಾ ಮಾನ್, ಸಮ್ಮಾನ್ ಆರ್‍ತಿಕ್ ಫಾಯ್ದೊ ಜಾತಾ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಚಿಂತಪ್ ಸಬಾರಾಂಚೆಂ. ಥೊಡ್ಯಾ ಭಾಸಾಂನಿ ಮನಿಸ್ ಆಪ್ಣೆಂ ಬರಯ್ಲಲ್ಯಾ ಪುಸ್ತಕಾಂಕ್ ಆಯಿಲ್ಲ್ಯಾ ಮಾನಾ ದುಡ್ವಾನ್ಂಚ್ (ರೊಯಲ್ಟಿ) ಮಾನಾನ್ ಜಿಯೆಂವ್ಕ್ ಸಕ್ತಾ ಮ್ಹಣ್ತಾನಾ ಹ್ಯಾ ಸತಾಚಿ ವಳಕ್ ಆಮ್ಕಾಂ ಜಾತಾ. ಟಿ ಎಸ್ ಎಲಿಯಟ್ ‘ಅವ್ರ್ ಹೈ ರೆಸ್ಪೆಕ್ಟ್ ಫಾರ್ ಎ ವೆಲ್ ರೆಡ್ ಪರ್ಸನ್ ಈಸ್ ಪ್ರೇಸ್ ಎನಫ್ ಫಾರ್ ಲಿಟರೇಚರ್’ ಮ್ಹಣ್ತಾ ‘ಸಾಹಿತ್ಯಾಚೆಂ ವರ್‍ತೆಂ ವಾಚಾಪ್ ಆಸ್ಚೊ ಮ್ಹನಿಸ್ ಸಹಜ್ ಜಾವ್ನ್ ಗವ್ರವ್ ಜೊಡ್ತಾ, ಹೊ ಗವ್ರವ್ ಸಾಹಿತ್ಯಾಕ್‌ಚ್ ಮಾನ್’ ಮ್ಹಣ್ಚೊ ತಾಚೊ ಅಭಿಪ್ರಾಯ್.
‘ಸಾಹಿತ್ ಫಕತ್ತ್ ಮನೋರಂಆನಿಕ್ ಮಾತ್ರ್’ ಮ್ಹಣೊನ್ ವಾದ್ ಕರ್‍ತಲ್ಯಾಂನಿ ಆಪ್ಲೆಂ ಚಿಂತಪ್ ವಿಶಾಲ್ ಕರ್‍ನ್ ಘೆತಾನಾ sಸಾಹಿತ್ಯಾ ದ್ವಾರಿಂ ಎಕಾ ಮತಿಂತ್ಲಿಂ ಪಿಂತುರಾಂ ಆನಿಕಾ ಮತಿಕ್ ವ್ಹಾಳೊನ್ ಮನೋಸಂವಹನ್ ಜಾತಾ ಮ್ಹಣ್ಚೆಂ ಆಸಾ. ಸಾಹಿತಿಕ್ ಸಂವಹನ್ ಸಹೃದಯಿ ವಾಚ್ಪ್ಯಾ ಥಂಯ್ ಪಿಗ್ಳಾವ್ಣಿ (ಕಥಾರ್‍ಸಿಸ್) ಆಸಾ ಕರ್‍ತಾ. ತಶೆಂಚ್ ಕೃತಿಕಾರಾನ್ ಆಪ್ಣಾ ಥಂಯ್ ಎಕ್ಟಾಂಯ್ ಕೆಲ್ಲೆ ಅನ್ಭವ್ ತೊ ವಾಚ್ಪ್ಯಾಕ್ ವ್ಹಾಳಯ್ತಾನಾ ವಾಚ್ಪಿ ಅನ್ಭವಾನ್ ಆನಿ ಮಾಹೆತೆನ್ ಗ್ರೇಸ್ತ್ ಜಾತಾ. ಆಮಿ ಆರ್ ಕೆ ನಾರಾಯಣಾಚ್ಯೊ ಕಾಣಿಯೊ, ಕಾದಂಬರಿ ವಾಚ್ತಾಂ ವಾಚ್ತಾಂ ಫಕತ್ತ್ ಕಾಣಿ ಮಾತ್ರ್ ನ್ಹಂಯ್ ಭಾರತೀಯ್ ಪರಂಪರಾ, ತತ್ವ್‌ಶಾಸ್ತಿರ್, ಜಿಣ್ಯೆ ದರ್‍ಶನ್ ಆನಿ ಧರ್‍ಮಾ ದಿಷ್ಟಾವೊ ಪಳೆಂವ್ಕ್ ಸಕ್ತಾಂವ್. ಹೆಯೀ ಸಾಹಿತ್ಯಾ ದ್ವಾರಿಂ ಜೊಡ್ಚೆ ಫಾಯ್ದೆ ಮ್ಹಣ್ಚ್ಯಾಂತ್ ದುಬಾವ್ ನಾ.
ಸಾಹಿತ್ ಆಮ್ಚೆ ಥಂಯ್ ಚಡ್ ಮಯ್ಪಾಶಿ ಕಾಳಿಜ್ ಆಸಾ ಕರ್‍ತಾ ಮ್ಹಣ್ಚೆಂ ಏಕ್ ಚಿಂತಪ್‌ಯೀ ಆಸಾ. ಜೊ ಕೋಣ್ ಚಡ್ ವಾಚ್ತಾ ತೊ ಚಡ್ ಆನಿ ಚಡ್ ಜಾಣ್ವಾಯೆಚೊ, ಸೊಸ್ಣಿಕಾಯೆಚೊ ಆನಿ ಪೆಲ್ಯಾಂಕ್ ಸ್ವೀಕಾರ್ ಕರ್‍ಚೊ ಜಾವ್ನ್ ವಾಡ್ತಾ ಮ್ಹಣ್ಚ್ಯಾಂತ್ ಕಾಂಯ್ ದುಬಾವ್ ನಾ. ಬರ್‍ಯಾ ವಾಚ್ಪಾ ದ್ವಾರಿಂ ಆಮಿ ಪೆಲ್ಯಾ ಭಾಷೆಕ್, ಸಂಸ್ಕೃತೆಕ್, ಪರಂಪರೆಕ್, ಜಿಣ್ಯೆ ರಿತಿಂಕ್ ಆಚಾರ್ ವಿಚಾರಾಂಕ್ ಸಮ್ಜೊನ್, ಸ್ವಿಕಾರುನ್ ಮುಕಾರ್ ವಚೊಂಕ್, ವಿಶಾಲ್ ಜಾಂವ್ಕ್ ಸಾದ್ಯ್ ಜಾತಾ, ಹಾಕಾಚ್ ’ವಾಚಪ್ ಮನ್ಶಾಕ್ ಸಂಪೂರ್‍ಣ್ ಕರ್‍ತಾ’ ಮ್ಹಣ್ಚೆಂ. ಕೇಶಿರಾಜಾನ್ ’ಶಬ್ದಮಣಿದರ್‍ಪಣಾಂತ್’ ಕಸವರಮೆಂಬುದು ಸೈರಿಸಲಪ್ಪೊಡೆ ಪರಧರ್‍ಮಮನ್, ಪರವಿಚಾರಮನ್ ಮ್ಹಳಾಂ ಪೆಲ್ಯಾ ಧರ್‍ಮಾಕ್ (ಧರ್‍ಮ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಜಾತ್ ಕಾತ್ ಧರ್‍ಮ್ ನ್ಹಂಯ್ ಬಗಾರ್ ಜಿಣ್ಯೆ ರೀತ್) ಪೆಲ್ಯಾ ವಿಚಾರಾಕ್ ಸೊಸುನ್ ವ್ಹರುಂಕ್ ಜಾತಾ ತರ್ ತೆಂಚ್ ಭಾಂಗರ್), ಆಜ್ ಭಾಂಗರಾಚ್ಯೊ ಆಂಗ್ಡಿ ಚಡ್ ಜಾಲ್ಯಾತ್ ಭಾಂಗರ್ ಮ್ಹಾರಗ್ ಜಾಲಾಂ. ಅಶೆಂ ಆಸ್ತಾಂ ಆಮ್ಕಾಂ ಭಾಂಗ್ರಾ ಸಾರ್‍ಕೆಂ ಜಾಂವ್ಕ್ ಆನಿ ಆಮಿ ಖರೆಂ ಭಾಂಗರ್ ಆರಾವ್ನ್ ಘೆಂವ್ಕ್ ಸಲೀಸ್ ವಾಟ್ ಸಾಹಿತ್ಯಾಚೆಂ ವಾಚಪ್.
ಶ್ರೇಷ್ಠ್ ಸಾಹಿತಿ ಅರ್‍ನೆಸ್ಟ್ ಹಮ್ಮಿಂಗ್‌ವೇ ‘ಆಪ್ಣಾಕ್ ಪುಸ್ತಕ್ ಮ್ಹಣ್ಚೆ ಈಷ್ಟ್ ಆಸಾತ್ ತಾಂಚೆ ಸವೆಂ ಆಸ್ತಾಂ ಕಿತೆಂಚ್ ಮ್ಹಾಕಾ ದುಬಾವ್, ಎಕ್ಸುರ್‍ಪಣ್ ಆನಿ ಕರ್‍ಕರ್ ಭೊಗಾನಾಂತ್. ಕಿತೆಂಚ್ ಆಡ್ಕಳ್ ನಾಸ್ತಾಂ, ದಾಕ್ಷೆಣ್ ನಾಸ್ತಾಂ ತೆ ಆಪ್ಣಾಲಾಗಿಂ ಉಲಯ್ತಾತ್’ ಮ್ಹಣ್ತಾ. ಹ್ಯಾಚ್ ಕಾರಣಾಕ್ ಲಾಗೊನ್ ಸಬಾರ್ ವ್ಯಕ್ತಿ ಆಪ್ಲ್ಯಾ ದಿಸಾಚೊ ನಿರ್‍ದಿಷ್ಟ್ ವೇಳ್ ಪುಸ್ತಕ್ ವಾಚ್ಪಾಕ್ ವಾಂಟುನ್ ದವರ್‍ತಾತ್. ಆಪ್ಲ್ಯಾ ದುಡ್ವಾಂತ್ಲೊ ಥೊಡೊ ವಾಂಟೊ ಪುಸ್ತಕಾಂ ಮೊಲಾಕ್ ಘೆಂವ್ಕ್ ಕಾಡ್ನ್ ದವರ್‍ತಾತ್.
*****